|
تکثیرنسخه های چاپی
|
|
1 اسفند 1387
|
تكثير[1]. اين واژه، بر اساس تعريف فرهنگ انگليسي آكسفورد، در اوايل دهه 1960 با عنوان
"شاخه‌اي از فن‌آوري مربوط به نسخه‌برداري و تكثير اسناد و مواد گرافيكي" به كار رفته است.
طبق تعريف موجز ولي جامع مؤسسه فن‌آوري تكثير (تأسيس 1961 و بعدها جزو مؤسسه مديريت اداري)، تكثير عبارت است از "فن‌آوري توليد و باز توليد مجدد رسانه‌هاي ارتباطي ديداري دو بعدي كه در فعاليت‌هاي بازرگاني و اداري به كار مي‌رود".
دامنه كار تكثير از تهيه نسخه عكسي (يا فتوكپي) در تعداد محدود و نسخه‌برداري در تعداد زياد تا تكثير به‌صورت چاپي در مقياس كوچك متغير است. تكثير در دريافت و انتقال خروجي فعاليت‌هاي مربوط به فن‌آوري اطلاعات نيز نقش دارد.
برخي انواع مختلف روش‌هاي فن‌آورانه براي تهيه نسخه عكسي در گذشته به‌وجود آمده كه امروزه به تاريخ پيوسته‌اند.
دستگاه‌هاي نسخه‌برداري نوين با سرعت بالا تصاويري تميز، انعطاف‌پذير، اقتصادي، و باكيفيت تهيه مي‌كنند. اين فن‌آوري‌ها مي‌توان به دو روش به كار گرفت:
1) با استفاده از دوربين (كه در آن از دستگاه‌هاي نوري براي تهيه تصوير استفاده مي‌كنند) و 2) بدون استفاده از دوربين (يا روش تماس كه در آن سند و ماده مخصوص نسخه‌برداري با هم براي گرفتن تصوير در دستگاه قرار مي‌گيرند). روش‌هاي استفاده از دوربين شامل فرايندهاي عكاسي الكتريكي[2] و فتواستاتيك است.
انتقال به روش عكاسي الكتريكي (به طور مثال، در ماشين‌هاي زيراكس) متكي به خاصيت حساسيت به نور در برخي مواد مانند سلنيوم است، اگرچه بعضي از مواد آلي نيز چنين گرايشي را نشان مي‌دهند.
مدركي كه بايد نسخه‌برداري شود اِسكن مي‌گردد و تصوير آن بر روي استوانه‌اي حساس به نور كه از نظر الكترواستاتيك شارژ شده منعكس مي‌شود.
شارژ قسمت‌هايي كه نور سفيد روي استوانه مي‌افتد از ميان مي‌رود، و شارژ قسمت‌هايي كه تاريك است ـ يعني قسمت‌هايي كه چاپ مي‌شود ـ باقي مي‌ماند.
داروي ظهور به‌صورت گرد نرم سياه‌رنگي با سطح استوانه حساس به نور در تماس قرار مي‌گيرد و به قسمت‌هايي كه بايد چاپ شود مي‌چسبد. سپس، اين گرد بر اثر فشار به روي كاغذ سفيد اثر مي‌گذارد و آن گاه به كمك حرارت به كاغذ منتقل مي‌گردد. نسخه تهيه‌شده روي كاغذ سفيد داراي رنگ ثابت است.
برخي دستگاه‌ها از محلول ظهور استفاده مي‌كنند. بر اثر پيشرفت‌هاي اخير، دستگاه‌هايي ابداع شده است كه در آنها از اشعه ليزر براي ترسيم تصوير بر روي استوانه حساس به نور و پويشگرهايي كه تصوير سند يا مدرك را رقومي مي‌كنند، استفاده مي‌شود؛ بنابراين، دستگاه‌ها را قادر مي‌سازد كه از اسناد به‌طور گسترده‌اي استفاده شود و خروجي دستگاه به ديگر دستگاه‌ها منتقل گردد. امروزه، دستگاه‌هاي نسخه‌برداري رنگي نيز پديد آمده است.
در حال حاضر، جرياني كه كمتر با آن روبه‌رو هستيم عكسبرداري مستقيم است كه در آن از نوعي كاغذ با پوشش خاص، كه از نظر الكترواستاتيكي حساس است، استفاده مي‌شود. تصوير استنساخ‌شده مستقيمآ روي كاغذ روكش‌داري كه باردار شده منعكس مي‌گردد.
بار روي كاغذ در قسمت‌هايي كه نور مي‌افتد از ميان مي‌رود و در قسمت‌هاي تاريك باقي مي‌ماند. كاغذ از حمامي از مادّه ظهور عبور داده مي‌شود و گرد ظهور به ناحيه‌هاي باردار مي‌چسبد. حلال يا پخش‌كننده، گاه به‌كمك جريان هواي گرم، به‌سرعت تبخير مي‌شود تا تصوير تشكيل‌شده از داروي ظهور روي كاغذ باقي بماند. كاغذ روكش‌شده داراي ظاهر خاص و خصيصه حساس بودن است و نسبت به كاغذ معمولي، براي كاربردهاي زيادي پذيرفته نيست؛ به همين دليل، اين فرايند طرفداران كمتري دارد.
امروزه، به‌صورت نسبتآ گسترده‌اي، از فرايند رايج فتوكپي استفاده مي‌شود. در اين روش، از دوربيني با كاغذ حساس‌شده به جاي فيلم، براي عكسبرداري از موادي كه بايد نسخه‌برداري شود استفاده مي‌گردد.
اين كاغذ طي فرايند ظهور سنتي عكاسي با استفاده از مواد شيميايي ظاهر مي‌گردد. اين دستگاه امكان تهيه نسخه‌هايي با اندازه‌هاي مختلف را فراهم مي‌آورد.
نمونه‌هايي از روش‌هاي بدون دوربين، شامل فرايند روكش رنگ، ديازو[3]، يا فرايند ترموگرافيك[4] (گرمايي) است.
فرايند روكش رنگ بر شفافيت نسخه اصلي متكي است، لذا براي نسخه‌برداري از موادي كه دورو چاپ مي‌شود مناسب نيست. در اين روش، از كاغذ مخصوص با روكشي از نمك‌هاي ديازونيوم استفاده مي‌گردد.
نسخه اصلي روي كاغذ مخصوص نسخه‌برداري قرار مي‌گيرد و اشعه ماوراي بنفش به آن تابانده مي‌شود، كه باعث شكسته شدن ملكول‌هاي نمك در محل‌هايي كه نورديده مي‌گردد و در محل‌هايي كه علائم چاپي مانع رسيدن نور شده، اين نمك‌ها باقي مي‌مانند.
نسخه تهيه‌شده با بخار آمونياك يا حرارت ظاهر مي‌شود كه موجب مرئي شدن نمك‌هاي ديازونيوم مي‌گردد.
تصاوير اين نسخه‌ها به رنگ ارغواني روشن است. اين فرايند روش رايج براي نسخه‌برداري از نقشه‌هاي ساختمان، نمودارها، طرح‌ها، و همچنين اسناد بود (اوزاليد). خطرهاي احتمالي و نياز به دقت خاص براي حمل و نقل و استفاده از آمونياك به‌عنوان داروي ظهور باعث كاهش شديد مزيت استفاده و جذابيت اين فرايند گرديده است.
در فرايند عكاسي گرمايي از مواد مخصوص نسخه‌برداري كه نسبت به گرما حساس هستند استفاده مي‌شود.
در اين روش، نسخه اصلي و ورقه مخصوص نسخه‌برداري روي هم قرار داده شده در معرض تابش اشعه مادون قرمز قرار مي‌گيرند. اشعه مادون قرمز به كربن مركب چاپ برخورد مي‌كند و باعث توليد گرما مي‌شود و اين گرما توسط ماده مخصوص نسخه‌برداري جذب و سبب ايجاد تصوير مي‌گردد.
اين روش بيشتر در دستگاه‌هاي تكثير مخصوص تهيه شفاف‌برگه هاي استات سلولز براي دستگاه اورهد و نسخه‌برداري از اسناد مورد استفاده است. مواد مخصوص نسخه‌برداري كماكان حساس به حرارت باقي مي‌مانند و نسخه‌هاي تكثيرشده ممكن است بر اثر بي‌دقتي و ذخيره در نزديكي منبع حرارتي آسيب ببينند.
از همه مواد و نسخه‌هاي اصلي نمي‌توان به اين روش نسخه‌برداري كرد، زيرا بعضي از مركب‌ها و رنگ‌ها فاقد كربن كافي هستند.
فن‌آوري‌هاي مختلف بسياري براي نسخه‌برداري وجود دارد كه از نظر پيچيدگي، مشكل بودن، هزينه، و كيفيت خروجي بسيار متفاوت هستند.
اگرچه دستگاه‌هاي نسخه‌برداري به روش عكاسي الكتريكي در ابتدا براي تهيه تك‌نسخه‌هاي عكسي از اسناد مورد توجه بود، به‌سبب قابليت اطمينان و سهولت استفاده به حيطه كار تكثير وارد شد. اين دستگاه‌ها قادرند آثاري با كيفيت بالا، هزينه اندك، و در تعداد زياد، بدون نياز به متخصص و كاربر ماهر توليد كنند.
تكثير به روش مجاورتي، يا فرايند هكتوگراف، مشتمل بر ايجاد يك نسخه مادر به كمك نوشتن يا ماشين كردن برگه‌اي است كه بر روي ورقه مقوايي نازك موم‌اندود قرار گرفته است.
زماني كه نسخه مادر تهيه شد، آن را به غلتك ماشيني مي‌بندند كه داراي مكانيسم خاصي است و از طريق يك مخزن الكل رنگي، الكل را به نسخه مادر مي‌رساند و كاغذ نسخه‌برداري از طريق دستگاه تغذيه مي‌شود.
براي تهيه هر نسخه، مقدار اندكي الكل كمي از موم نسخه مادر را حل مي‌كند و باعث انتقال تصوير بر روي كاغذ مخصوص نسخه‌برداري مي‌گردد. اين فرايند براي نسخه‌برداري در شمار محدود (احتمالا تا 300 نسخه)، پيش از اتمام موم مناسب است.
نسخه‌هاي به‌دست‌آمده از اين روش، به‌طور كلي، از نظر كيفيت و ظاهر متفاوتند. با استفاده از لايه‌هايي از موم‌هاي مختلف مي‌توان نسخه‌هايي با رنگ‌هاي متفاوت تهيه كرد.
تكثير با استنسيل (پلي كپي) ـ كه با توجه به نام دو توليدكننده مشهور آن، دستگاه تكثير ژنئو يا گستتز نيز نام گرفته است ـ روش ديگري است. نسخه مادر، در اين روش، از ورقه‌اي يا غشايي كه براي جلوگيري از عبور مركّب روكش گرديده درست شده است. متن يا تصويري كه بايد تكثير شود با ماشين تحريري كه روي درجه استنسيل تنظيم شده، با ابزاري خراش‌دهنده يا سوزن، روي موم نقش مي‌بندد.
توليد استنسيل مادر به روش الكترونيكي نيز مي‌تواند از روي نسخه‌هاي ماشين‌شده يا نسخه‌هاي مشابه تهيه شود. قسمت‌هاي سوراخ يا بريده‌شده در نسخه مادر به مركّب اجازه مي‌دهد از آنها عبور كند و به روي كاغذ نسخه‌برداري منتقل گردد.
نسخه مادر به غلتك دستگاه داراي مخزن مركّب متصل مي‌شود. دستگاه با كاغذ تغذيه مي‌گردد و براي هر نسخه تكثيري مقدار كمي مركّب از درون منافذ نسخه مادر روي كاغذ نسخه‌برداري فشرده مي‌شود. معمولا كاغذ كاملا متخلخل براي جذب سريع مركّب به كار مي‌رود.
با اين فرايند مي‌توان تعداد معدودي (چند صد نسخه) تكثير كرد. كل عمليات، و به‌ويژه براي افراد بي‌تجربه، سخت است.
دستگاه‌هاي افست كوچك فرايند كاملا بهينه‌شده‌اي هستند كه در اصل، هنر ليتوگرافي را به خدمت مي‌گيرند. ليتوگرافي به خواص مختلف آب، روغن، و مركّب وابسته است.
بر روي يك زينك دستگاه چاپ تصويري محيطي چرب ايجاد مي‌شود، سپس اين صفحه را با آب مي‌شويند. آب روي مناطق سفيد زينك باقي مي‌ماند، اما قسمت‌هاي چرب آب را دفع مي‌كنند .در اين مرحله، زينك در تماس با مركّب قرار مي‌گيرد و مركّب به قسمت‌هاي چرب مي‌چسبد، ولي قسمت‌هاي خيس مركّب را دفع مي‌كنند. كاغذ روي زينك قرار داده مي‌شود و عمل چاپ انجام مي‌گيرد.
در دستگاه‌هاي افست كوچك، فرايند پايه به‌منظور تسريع كار و باصرفه بودن در يك دستگاه چرخشي خلاصه مي‌شود. يك زينك به كمك عكاسي، از روي طرحي كه براي دستگاه چاپ افست تهيه شده است، آماده مي‌شود.
زينك آماده‌شده حاوي تصاوير و نوشته‌هاي چپ‌خوان مثبت است كه به سادگي مي‌توان آن را غلط‌گيري كرد. اين زينك روي غلتكي ماشيني نصب مي‌شود كه مخزن آب و مركّب دارد. مركّب روي زينك به يك غلتك واسط منتقل مي‌گردد تا تصوير معكوس گردد و سپس اين غلتك با كاغذ در تماس قرار مي‌گيرد. زينك مخصوص چاپ مي‌تواند از فلز، پلاستيك، يا حتي كاغذ باشد.
اين فرايند امكان توليد مواد چاپي با كيفيت بالا را فراهم مي‌آورد و 30 تا 5000 نسخه آن اقتصادي است. همچنين پس از تهيه زينك، بقيه مراحل كار با سرعت انجام مي‌گيرد. متون و تصاوير مختلفي را مي‌توان به اين ترتيب نسخه‌برداري كرد. سرمايه لازم براي تجهيز كتابخانه به دستگاه افست كوچك نسبتآ بالاست و نياز به نيروي ماهر دارد.
فن‌آوري نوين تكثير كمك فراواني به مديريت كتابخانه و ارائه خدمات اطلاع‌رساني كرده است و بهبود اساسي در ماهيت خدمات ارائه‌شده، از تهيه سريع نسخه‌هاي عكسي مورد تقاضا تا توليد خبرنامه با كيفيت بالا را تسهيل كرده است.
|
کاغذ – مقوا- خرید کاغذ- فروش کاغذ – خرید مقوا – فروش مقوا- تحریر – گلاسه – پشت طوسی
– کرافت – دستمال کاغذی – کاغذ روزنامه – سلولزی- قیمت کاغذ – قیمت مقوا – سفارش کاغذ
– سفارش مقوا – مقاله کاغذ – مقاله مقوا
|