ناشران؛ خسته و بلاتكلیف از نابسامانی‌های بازار كاغذ

13 بهمن 1397

وقتی كاغذ، با پنبه سر می‌برد كاغذ به این نازكی اگر دستتان را ببرد، خیلی درد دارد. كاغذ به این نازكی و این همه تیزی و برندگی؟ تا همین چند وقت پیش در فضای مجازی برای یاد دادن آموزه‌های اخلاقی و رفتاری از نازكی كاغذ و سوزش برندگی اش می‌نوشتند و هیچ‌كس فكرش را هم نمی‌كرد همین لاغراندام باریك قصد داشته باشد نفس بازار كتاب را ببرد، پا بگذارد بیخ گلوی ناشران و كار را به جایی برساند كه آنها از یك لحظه بعدشان هم بی خبر باشند، در فضای مجازی و جمع‌های دوستانه تر از فردایی حرف بزنند كه نامعلوم است و ظاهرا هم قرار نیست، به فضایی معلوم برسد. قیمت كاغذ به بندی 400 هزار تومان رسیده، دهم بهمن بندی 355 هزار تومان بوده و چند روز توانسته افزایش یابد و ناشران را خسته‌تر و ناامیدتر کند. كاغذی كه سال گذشته همین موقع هر بند 80 هزار تومان بوده حالا با تورمی 500درصدی روبه رو شده است. آن وقت همان گوشت كه گرانی‌اش داد همه را درآورده تورمی حدودا 30 درصدی را تجربه كرده و بی‌نهایت واكنش میان مردم و مسؤولان داشته است. خب... جامعه كتاب نخوان آخر و عاقبتش همین است دیگر، كاغذ بود، بود، نبود هم... از طرف دیگر مقوای 250 گرمی كه برای جلد كتاب مورد استفاده ناشران قرار می‌گیرد، سوم بهمن كیلویی 19 هزار تومان بوده و با گذر تنها چهار روز به 25 هزار تومان افزایش پیدا كرده است. كاربران فضای مجازی نوشته‌اند ظاهرا ناشران باید كتاب هایشان را بدون جلد منتشر كنند، چون افزایش قیمت این نوع مقوا می‌تواند تاثیر منفی بر كارشان بگذارد. ناشران اما ماجرا را با نگاهی عمیق تر می‌بینند و از این می‌گویند كه ممكن است با این اوصاف دیگر حتی نتوانند كتاب چاپ كنند! این زمستان سرد امسال زمستان برای ناشران خیلی سرد است. هر قدر آمار و ارقام هواشناسی چیز دیگری بگوید، تا اطلاع ثانوی هیچ آفتابی نمی‌تواند از سرمای این روزهای بازار نشر بكاهد. هر سال زمستان وقتی دیگر بخش‌های فرهنگی كشور مشغول برگزاری جشنواره‌های هنری و فرهنگی فجر هستند، ناشران سخت مشغول كار می‌شوند تا برای اردیبهشت سال بعد و نمایشگاه كتاب آماده باشند، تجدید چاپ‌هایشان را به سرانجام برسانند و كتاب‌های تازه را آماده ارائه كنند. البته ناشران اغلب اواخر اسفند و نزدیك به عید نوروز هم روی بازار كتاب، حساب می‌كنند و برای این چند روز هم آماده می‌شوند. در هر صورت هر سال چنین روزهایی ناشران سخت در حال كار بودند و امسال خیلی نگران و مستاصل كه بالاخره باید چه كنند. ‌بی‌ثباتی قیمت‌ها برایشان نه راه، پس گذاشته و نه راه پیش. برخی كارمندانشان را تعدیل كرده‌اند. تعدادی دیگر دست روی دست گذاشته‌اند و بعضی‌ها به نوشتن نامه‌ای به وزارت ارشاد فكر می‌كنند تا شاید برای معضلات و مسائل آنها راه‌حلی پیدا شود. نامه به دست چه كسی برسد؟ حالا فرض كنیم ناشران دل یكدله كنند و نامه بنویسند، اما نامه خطاب به چه كسی نوشته شود و چه كسی آن را بخواند؟ هر چند خبر رفتن سیدعباس صالحی وزیر ارشاد از این وزارتخانه تكذیب شده، اما این تكذیب كم رمق، خبر از اتفاقات دیگری می‌دهد. صالحی استعفا كرده، آن هم درست در آغاز جشنواره‌های فجر به‌عنوان رویدادهای مهم فرهنگی سال در ایران. این اتفاق یعنی فعلا كسی نیست نامه ناشران را بخواند و بخواهد مساله دشوار كاغذ را حل كند. آن‌طور كه معلوم است ظاهرا نمایشگاه كتاب سال آینده هم كم‌رمق‌تر از هر سال برگزار خواهد شد. با این اوضاع بازار كاغذ، نه ناشران توان چاپ كتاب‌های متعدد را دارند و نه مردم توانایی خرید كتاب‌هایی را خواهند داشت كه قیمت كاغذشان از سال گذشته تا امروز تورم 500 درصدی را تجربه كرده است. حالا بماند همین گرانی‌ها بر كار چاپخانه‌ها و دیگر بخش‌ها هم تاثیر گذاشته‌ و تنها بخش‌هایی كه باید تاوان این اتفاقات را بدهند، ناشران و مولفان هستند. بی‌هیچ حمایت و كمكی در بازار آشفته‌ای كه هر كسی رانتی داشته شده وارد كننده و البته بعد هم انبار‌كننده كاغذ! ​​​​​​​ نابسامانی بازار كاغذ با كتابخوان‌ها چه می‌كند؟ ناشران می‌گویند در خوشبینانه‌ترین حالت و با همین قیمت امروز كاغذ، باید قیمت كتاب‌ها را صد در صد افزایش دهند. فكرش را بكنید كتابی كه به قیمت 30 هزار تومان می‌خریدید، می‌شود 60 هزار تومان. یك جلد رمان كه می‌خریدید 60 هزار تومان می‌شود 120 هزار تومان و این مبلغ یك‌چندم حقوق شماست؟ هر چند سال‌ها نوشتیم كتاب كالای لوكس نیست، اما آنچه امروز در حال رخ دادن است، كتاب را به كالایی لوكس و دور از دسترس بدل خواهد كرد. همان بلایی كه تعرفه‌های گمرکی سنگین و كمرشكن بر سر سازهای موسیقی وارداتی آورده خیلی زود بر سر كتاب هم خواهد آمد. با این تفاوت كه ناشران به اندازه وارد كنندگان ساز پولدار نیستند، كه نشر در ایران هرگز به صنعت تبدیل نشده و اگر هم شده آنقدر نحیف و كم‌جان بوده كه حالا بازار كاغذ می‌تواند بی‌سر و صدا با پنبه سرش را ببرد و نفسش را بند آورد. حالا نگاهی بیندازید به نمودار رشد قیمت كتاب طی چهار دهه گذشته در ایران. این نمودار را خبرگزاری ایبنا منتشر كرده و همین چند خط نازكی كه روی عددهای نمودار بالا و پایین رفته، می‌تواند به تنهایی بخشی از كم شدن تیراژ كتاب‌ها را در شرایط اقتصادی مردم ما نشان دهد. طبق آنچه نمودار نشان می‌دهد، از سال ۶۸ نمودار با شیب ملایمی بالا می‌رود، از ۸۶ و با حذف یارانه دولتی كاغذ یكباره شیب زیاد شده و در سال‌های اخیر هم شدت گرفته است؛ طوری كه قیمت متوسط کتاب ۱۷هزار و ۷۰۰ تومانی سال ۹۶ در شهریور۹۷ به عدد میانگین ۲۳هزار تومان رسیده است.

کاغذ – مقوا- خرید کاغذ- فروش کاغذ – خرید مقوا – فروش مقوا- تحریر – گلاسه – پشت طوسی – کرافت – دستمال کاغذی – کاغذ روزنامه – سلولزی- قیمت کاغذ – قیمت مقوا – سفارش کاغذ – سفارش مقوا – مقاله کاغذ – مقاله مقوا